14 fracties in Hoornse gemeenteraad. Een feest voor de democratie?

Met ingang van donderdag 29 maart 2018 is de gemeenteraad van Hoorn verdeeld in veertien partijen.  De VVD werd met 5 zetels de grootste, GroenLinks werd tweede en kreeg 4 zetels doordat ze iets meer stemmen kregen dan het CDA die de derde partij werd, ook met 4 zetels. Opvallend feit is het grote aantal stemmen dat Patricia Kusters kreeg (799) ten opzichte van lijsttrekker – en wethouder Samir Bashara (1468).

Heel knap was de groei voor de Fractie Tonnaer. Meedoen als lijst 10 (ze waren tot de verkiezingen de 10e partij in grootte) en dan nu de 4e partij worden met slechts 5 stemmen minder dan het CDA. De FT werd daarmee de grootste lokale partij van Hoorn. Hoe zou de uitslag zijn geweest als de Fractie Tonnaer de afgelopen periode zou zijn gefuseerd met bijv. de Hoornse Onafhankelijke Partij, die deze keer minder stemmen kreeg dan in 2014 en op twee zetels bleef steken en die de raad ingaat met Robert Vinkenborg en Anne-Marie Lub (met voorkeursstemmen), maar zonder het aanstormende politieke talent Guido Breuker? Of met HoornsBelang? Of met de VOCHoorn? Ik noem er maar een paar als voorbeeld. Misschien moet de wijsheid het de komende tijd het gaan winnen van het niet over je eigen schaduw kunnen springen. Het gaat immers over de stad? Nog even over D’en Tonnaer. Ik las dat hij al zo’n 35 jaar politicus is dus gaat hij op naar een halve eeuw. Want hij gaat nooit meer weg! Wie kan nog geloofwaardig roepen dat iedere politicus met houdbaarheid te maken heeft? Hoe dan ook, onze Roger heeft geen houdbaarheidsdatum!

Heel knap ook van Sociaal Hoorn om als nieuweling twee zetels te veroveren. Natuurlijk, de SP, tot voor kort de enige raadsfractie die landelijk (vanuit het politburo) werd aangestuurd, mocht in Hoorn niet meer meedoen met de verkiezingen. De in de steek gelaten SP-stemmers moesten op andere partijen stemmen, want niet stemmen is voor niemand een optie. Verklaart dit de winst van Sociaal Hoorn en GroenLinks? Het lijkt erop dat PvdA – die na de recentelijke implosie veel stemmen verloor – weinig baat heeft gehad bij het dwaze SP-besluit. Had de PvdA dan toch moeten kiezen voor een nieuwe lijsttrekker, zeg maar een politiek onbeschreven blad? We zullen het niet weten, maar het lijkt er wel op dat de oppositie de plaats is van waaruit de PvdA een toontje lager kan meezingen.

Een andere nieuwkomer die de kiesdeler haalde was Hoorn Lokaal met René Assendelft als aanvoerder. Afgelopen periode was Hoorn Lokaal op één (rest)zetel te gast in de raad, maar nu dan officieel op een echte zetel. Aan Assendelft de schone taak om Hoorn Lokaal de komende tijd verder uit te bouwen; of is ook hier samenwerken en evt. fuseren met andere lokale partijen voor de hand liggend?

Misschien was de Hoornse Senioren Partij deze keer weer de saaiste partij: net zoals bij vele verkiezingen eerder haalde deze HSP twee zetels. Niets nieuws onder de zon, beetje saai, geen verrassing, wel iets minder stemmen. Nico Mast, nr. 2 op de lijst van de HSP dacht woensdagavond verkozen te zijn en ging misschien dronken (bronwater) naar bed, om nadien met een kater te vernemen dat hij voorbijgestreefd was door Conny Ligthert die meer- en genoeg voorkeursstemmen kreeg.

Niet alleen de PvdA behoort tot de verliezers maar ook D66, de VOCH en HB.  D66, de afgelopen raadsperiode coalitiepartij met wethouder Tap, scoorde woensdag jl. aanzienlijk minder dan sommigen hadden verwacht. Lijsttrekker Arwin Rood kreeg 828 stemmen – opvallend weinig voor een partij als D66 – terwijl nr. 2 op de lijst, Elsbeth Broerse, 713 stemmen kreeg.  D66 ging terug naar drie zetels. De partij zal zich de vraag stellen: wat ging er mis?. De naar verluidt zeer kostbare verkiezingscampagne van de VOCHoorn heeft tot hun teleurstelling slechts windeieren opgeleverd: de partij ging terug van drie naar twee zetels, die bezet gaan worden door Aart Ruppert en Karin Hakhoff. Hans Weeda  – nr. 3 en strijder voor veiligheid – valt buiten de raad. Heel pijnlijk voor Hans. Wie bepaalt niet liever zelf om te stoppen? 
Hoorns Belang moest van 2 zetels terug naar één. Een onverwachte tegenvaller. Misschien wordt intern ook de vraag actueel over het al dan niet onder eigen naam doorgaan.

Deze bijdrage begon met de tekst dat de Hoornse raad verdeeld is in 14 partijen. Want verdeeld mag je het wel noemen als de stad bestuurd moet worden door zoveel partijen, van wie velen vrijwel gelijke opvattingen hebben over vele onderwerpen. Je kunt ook zeggen dat met name de lokale partijen in de afgelopen vier jaren onvoldoende inzet hebben  gepleegd om te fuseren. Of wilden ze het niet?

Hoornse kiezers gaven 12 partijen voldoende stemmen om de kiesdeler te halen van 838,77 en kwamen rechtstreeks in de raad. Twee van de 14 partijen kregen onvoldoende stemmen en haalden de kiesdrempel niet om in de raad te komen. Zo stemden 824 mensen op de DRP en 820 op de ChristenUnie. En dan kom je dus niet in de raad, zou je denken. Aangezien het aantal uitgebrachte stemmen verdeeld moeten worden over de 35 zetels die Hoorn heeft zijn er wat je noemt restzetels te verdelen. De Kieswet bepaalt echter niet dat die restzetels toegewezen moeten worden aan de partijen die de kiesdeler hebben gehaald, waardoor zowel de DRP als de ChristenUnie in aanmerking konden komen voor een restzetel. En dat gebeurde dus ook. De politiek in op een restzetel! Wat bij Kamerverkiezingen niet kan, kan dus wel bij gemeenteraadsverkiezingen! Is het een foutje in de Kieswet? Uit democratisch oogpunt is een wetswijziging voor de hand liggend. Vooral belangrijk ook om een stad bestuurbaar te houden.

Veel te vaak hoorde ik geklaag over optredens op tv van landelijke politici die niets met gemeenteraadsverkiezingen te maken hebben. Zij leiden partijen waarvan hun partijbestuur het goed vindt dat lokale afdelingen onder hun naam aan de verkiezingen mee kunnen doen, maar verder gaat dit niet. Ze dragen zelfs niet bij aan het lokale campagnefonds, maar je er toch mee bemoeien. Dergelijke bemoeienis lijkt te werken als een boemerang: de lokalen die onder eigen naam functioneren hebben er baat bij!
De partijen in de raad staan nu voor de uitdaging een dagelijks bestuur te vormen. Wie gaat met wie in zee? Veel telefoontjes zijn reeds gepleegd, de nodige kopjes koffie met elkaar genuttigd. Want zo gaat dat: op een eerste date wil je geen pottenkijkers. Een optie lijkt een coalitie met VVD (5),  CDA (4),  Fractie Tonnaer (4), Sociaal Hoorn (2) aangevuld met D66 (3):  totaal 18 zetels. Of een combinatie met GroenLinks( 4) i.p.v. Sociaal Hoorn. De coalitie zou dan gedragen kunnen worden door 20 zetels. Een coalitie gedragen door 18 is uiteraard uitdagender, spannender maar vooral dualistischer. Ik zou zeggen: doe ons dit aan! Bovendien kijken niet alle partijen vrolijk naar GroenLinks die ‘willen doorgaan met de verandering?’. Hoe dan ook: CDA en D66 lijken vrijwel zeker van coalitiedeelname.

De nieuwste fracties (DRP en CU) mogen de komende maandagavond op avontuur; een geheel nieuwe ervaring wordt hun deel. Vanaf 20.00 uur mogen de nieuwe fracties de uitslag gaan duiden en hun voorkeur voor een coalitie uitspreken. Ik kan me voorstellen dat DRP en CU niet echt weten wat er van hen wordt verwacht. Mag ik een positief advies geven? Zwijgen is toegestaan.
Dit zouden veel politici veel vaker moeten doen...

Joost Hekking

NB. Uit de colofon van hoorngids.nl:
2. Reacties met als afzender een overduidelijk valse naam, bijvoorbeeld die van een bekende Nederlander, of met in de afzender scheld- of schuttingwoorden worden verwijderd.
Uitzondering hierop is een door hoorngids.nl als functioneel beoordeeld gebruk van een alias en inhoud t.b.v. een artistieke-, politieke-, en of satirische uiting in de vorm van commentaar of column. Het feit dat een mening of visie op maatschappelijke gebeurtenissen wordt gepubliceerd impliceert niet dat hoorngids.nl die mening ook deelt of op welke wijze dan ook ondersteunt.