Geen heilige

HOORNGIDS | Begin juni al van start gaan met de zwartepietdiscussie is weer een nieuw record. Rare tijd, die coronatijd! Op het hoogste Haagse niveau hebben ze het al over piet gehad, dus we mogen weer. Rutte gaat ons voor en hij continueert ook op dit gebied zijn voorbeeldrol. Ooit zag hij geen enkel kwaad in de zwartheid van piet. Hij is er zelf mee grootgebracht. Ik stam van een aantal jaren voor hem en voor mij was er ook altijd de vanzelfsprekendheid van de zwartheid van zwarte piet. Ik kom ook nog uit de tijd dat zwarte piet in de weken voordat sinterklaas een klein deel van je verlanglijstje kwam invullen heel goed aan het kijken en luisteren was of je geen scheve schaatsjes reed, want altijd was er nog de zak en ook was piet beter bewapend dan de BOA’s, want hij had de roe bij zich.

Nu durf ik te bekennen dat ik in die dagen altijd een voorbeeld van braafheid ben geweest, die als hij moest biechten zich suf piekerde welke pekelzonde begaan was. Ik weet het niet helemaal zeker meer, maar er moeten toen momenten geweest zijn, dat ik dacht dat ik al lekker bezig was heilig te worden en dat ik dat zelfs heel lang wilde volhouden. Nu ben ik al enige tijd geen trouwe kerkganger meer en mij verontrust ook niet meer de vrees dat ik de status van heilige niet meer zal bereiken vanwege de in de afgelopen 50 jaar opgelopen drie bekeuringen voor enkele kilometers te snel rijden.

Echte angst voor zwarte piet is er niet geweest. Mijn broer zat daar meer over in de rats en terecht. Ik heb ooit als een roetzwarte piet in Den Helder tijdens de intocht meegevaren en gelopen en me met de kindertjes op de koude kade enorm vermaakt. Over het bedreigende en beledigende karakter van de kleur zat ik niet in en ik was me er absoluut niet bewust van. Ik was me er in de jaren als schoolmeester ook niet van bewust dat het sinterklaasfeest in de klas  voor de donkergekleurde kinderen een bezoeking was. Zwarte piet was er voor het strooigoed en de mallotigheid. Het kan zijn dat ik door onwetendheid blind was.

Vorig jaar speelde ik de sint in het verzorgingshuis waar mijn schoonmoeder verblijft en er waren twee zonen van een andere bewoonster, die al een aantal jaren de begeleidende pieten speelden. Zwarte pieten. Als het in een andere kleur moest zouden ze afhaken. Voor hen was het meer een principezaak dan voor mij. Wat mij betreft kon elke kleur, maar voor de dementerende oudjes zou stroopwafel en roetveeg verwarrend kunnen zijn. Het zwart zit bij die oudjes nog net zo in het geheugen als de sinterklaasliedjes. In vet Westfries dialect dolden de pieten met de oudjes, die dat allemaal nog net begrepen.

De woede die de demonstranten de afgelopen dagen naar elke demonstratiestad meenamen is gewoon terecht. Niet alleen die idiote aanpak van de Afro-Amerikaanse burgers moet je tegen de borst stuiten, maar ook dergelijke benaderingen van de gekleurde mensen in Nederland. Ik moet echter van een aantal fanatieke demonstranten aannemen dat ook ik behoor tot de groep blanken met een vanzelfsprekende gedachtegang die gebaseerd is op de witte suprematie. En na een poos diep staren naar alle streepjes op mijn kerfstok moet ik bekennen dat ik deze categorie sociale misstappen niet of nauwelijks kan zien. Misschien is dat juist mijn foute houding.

Ik heb de afgelopen dagen wel de weerzin ervaren over het racisme dat bij een te groot aantal Amerikaanse politiefunctionarissen leidt tot redeloos geweld, maar niet de woede gevoeld die zo groot is dat ik daartegen met een massa geestverwanten desnoods een virusbesmetting oploop. Ik wil ook niet het gevoel opgedrongen krijgen toch een verkapte racist te zijn omdat ik niet openlijk mijn afschuw loop weg te schreeuwen en daarmee juist racisten in de kaart speel. Ik ga ook niet mijn vrienden- en kennissenkring natellen op het aantal gekleurde mensen om zo een maatstaf te kunnen tonen van mijn goede inborst.

Nogmaals: racisme en buitensluiten van mensen die er anders uitzien dan ik of meningen koesteren die een paar streepjes afliggen van de mijne is mij na enig zelfonderzoek vreemd. Wellicht zal ik nooit de status van heilige bereiken. Misschien val ik onder de categorie Gutmensch en dat lijkt me voor nu een resultaat waarmee ik graag tevreden wil zijn.