Kansenmaatschappij

Column van Sjaak Grosthuizen

Onze samenleving is het resultaat van pakweg 100.000 jaar ontwikkeling. Sinds de eerste jaren van het ontstaan van de homo sapiens in Afrika heeft deze diersoort zich allerlei vaardigheden eigen gemaakt en doorgegeven aan het nageslacht. Jagen, vissen en verzamelen van wat eetbaar was of bruikbaar om er een onderkomen mee te maken, waardoor regen en kou minder humeurbepalend werden, waren de eerste ontdekkingen. Het was voldoende om te overleven en het gebeurde nauwelijks dat een mannelijk of vrouwelijk lid van de stam totaal niet leerbaar bleek. Hoewel sommige vaardigheden simpel klinken, zal het ons vies tegenvallen, wanneer wij hun simpel lijkende handelingen ook moesten verrichten. Maak maar eens een pijlpunt of mes van vuursteen. Vlecht maar eens een vuurkorf of bouw met de materialen uit de omgeving een fatsoenlijk onderkomen.

Vele millennia waren deze basisvaardigheden genoeg om binnen de stam te overleven, maar heel langzaam kreeg de mens door hoe het leven van rondtrekken om te kunnen overleven vergemakkelijkt kon worden door het voedsel dat je nodig hebt niet na te jagen, maar op een goedgekozen plek zelf te produceren. Men kwam op het idee om de eetbare korrels van de grassoort graan zelf in de grond te stoppen en te wachten totdat niet hier en daar een plukje, maar een heel veld vol stond met het eetbare spul. Je kon met kuddes eetwaren op vier poten meereizen, maar je kon die beesten ook bij jou in de buurt houden. De eerste boeren dus. Ook de vaardigheden die bij het boerenleven hoorden waren nog wel te leren voor iedereen. Misschien hadden sommige kinderen een dagje langer nodig om te leren graan te maaien, maar de vraag is of er toen genoeg kniesoren waren om te letten op de studieduur van melken, oogsten en hakken van hout.

Een paar duizend jaar geleden werd de samenleving wat ingewikkelder, doordat de behoefte ontstond aan meer zaken dan het voedsel en  bescherming tegen de elementen van de natuur. Er kwamen andere waarden die het leven kleurden. Allerlei zaken die we nu eerder scharen onder het begrip cultuur kregen meer aandacht en betekenis. Religie, kunst, organisatie van grotere groepen, handel, het individu in de groep en macht. Bij dat soort zaken werd ook steeds duidelijker dat er verschillen bestaan in talenten en intelligentie. Je kon je leven vullen met andere activiteiten dan alleen voedsel vergaren. De maatschappij draaide niet alleen meer om boeren.

De huidige maatschappij is een ingewikkelde. Het aantal beroepen niet te tellen en ook opleidingen ervoor zijn er legio.  Niet iedereen is geschikt voor elke opleiding en dat hoeft ook niet. Nu is de maatschappij ook zo ingericht dat er kansen voor het oprapen liggen om je te ontwikkelen in alle vaardigheden die je maar wilt en ook dat er groepen zijn die van de kansen afgehouden worden of minder in staat zijn die te pakken. En voor de ingewikkelde samenleving die wij nu hebben val je behoorlijk buiten de boot wanneer je als kind beperkt bent, doordat je bij het uitdelen van talenten niet vooraan stond of omdat je een lijf hebt gekregen waar je niet alles mee kunt doen als de rest van de kinderen. Dan mag je je in je handjes knijpen, wanneer die handicap deskundig verkleind wordt. En wanneer de omgeving waarin je werd grootgebracht net niet de stimulans verstrekte om kansen te pakken, dan mag je blij zijn wanneer er mensen zijn die je alsnog een paar kansen kunnen toestoppen.

Hoe staan onze afgevaardigden in de Hoornse politiek tegenover de medemens die door welke oorzaak dan ook moeite heeft of heeft gehad met het verwerven van voldoende vaardigheden in spreken, schrijven en lezen? Of door lichamelijke of geestelijke beperkingen ontwikkelingskansen mislopen? Verbaal doet iedere politicus dat naar behoren. Wees daar maar gerust op. Ze vinden dat aan alle achterstanden en belemmeringen  een eind moet komen. Oké, bij Sociaal Hoorn vinden ze dat alle kinderen kwetsbaar zijn. Die maken geen onderscheid in behoefte aan hulpverlening. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze niet discrimineren. Dus extra geld naar degenen die extra ondersteuning behoeven hoort daar niet bij. En de VVD zegt naast hun opmerking dat men niemand hulp wil ontzeggen dat ze zelf veel meer moeten doen om de kansen te pakken. Als je wilt bedelen moet je natuurlijk wel je hand ophouden. Het CDA verdient lof. Ze lijken op hun heilloze schreden te zijn teruggekomen en dan toch maar extra financiën te willen besteden aan hen die toch ook een kans verdienen in deze ingewikkelde maatschappij. Je zou kunnen zeggen, dat ze nu zo ver ontwikkeld zijn dat ze ook andere gedachten erkennen dan die van boeren.

We krijgen een IKEC in Hoorn en de laaggeletterden willen we raad breed opvangen. Voor je het weet krijgen we in Hoorn ook een volwassen kansenmaatschappij!

De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.

Sjaak Grosthuizen leest zijn column_kansenmaatschappij Sjaak Grosthuizen leest zijn column_kansenmaatschappij