Democratisch ontstropen

Te vaak hoor en lees je van landen en steden waar nepotisme en corruptie vanzelfsprekend zijn. Plekken op de wereld, zelfs in de voor velen als beschaafde gebieden geldend, waar democratie een betekenis heeft die ervan uit gaat dat wie de macht heeft, die macht gebruikt ten voordele van de eigen kring van familie, vrienden en gelijkgestemden. In Nederland hebben we dat niet. Dat denk ik althans. Nou, laten ik zeggen dat ik dat vurig hoop. En dat ik er graag blind op vertrouw dat het in Hoorn in ieder geval ondenkbaar is dat handjeklap en niet alles rondbazuinen uitgangspunten zijn voor politiek handelen.

In een gemeente met besef van transparant beleidsvoering en een raad met afkeer van achterkamertjesgeritsel is geen plaats meer voor onderhandse afspraakjes en halve toezeggingen. Zelfs in een raad waar argumenten voor of tegen er af en toe met de haren erbij gesleept lijken kan het gebeuren dat men in meerderheid of minderheid niet gecharmeerd is van onduidelijk beleid. Iets dergelijks heet in Hoorn dan gekrakeel en kan de recesrust van college en raad danig verstoren. Terecht? Natuurlijk! Na gerommel geen reces.

De gang van zaken rond de viskraam in de haven is gewoon erg rommelig geweest. Wethouders en ambtenaren hebben te lichtzinnig geoordeeld over mogelijke invulideeën van een ‘kruimelzaakje’. Er was iemand met mooie plannen voor de kiosk, zoals de viskraam is gaan heten. Of nog mooier en meteen duidelijkheid biedend over het gebruik ervan: Hoorns Informatiepunt. Laten we wel wezen: er is gerommeld met regeltjes. Soms moet je dat als bestuurder gewoon doen om goede ideeën niet te lang te laten wachten op uitvoering, en soms is het handiger te wachten totdat de raad er voldoende op gekauwd heeft en kansen heeft gehad nadere onderzoeken te laten plaatsvinden of de opdracht te geven naar alternatieven te zoeken opdat er werkelijk iets te kiezen valt.

Ik kreeg de indruk dat er onderhands tussen mensen die elkaar al enige tijd kennen is gemeend dat het allemaal best onderling even lekker vlot geregeld kon worden. Zaken kunnen af en toe zo ontzettend langzaam en moeizaam tot stand komen. Democratie en transparantie kosten tijd, onvoorstelbaar veel tijd, zeker met een raad die bestaat uit veertien fracties. Wethouder Simon Broersma heeft kennelijk de ernst van het passeren van regeltjes en raad iets te laat door gehad en is maar gauw overgestapt op glasheldere procedures. Maar wat neem je mee in een aanbestedingsprocedure? Alle gegevens die het onderhands gedoe tot dusver heeft opgeleverd of ga je blanco het bedenken van dingen die in een aanbesteding geregeld moeten zijn?

Bram Nijenhuis die in 2019 al mooie ideeën had voor de verlaten viskraam en die zo professioneel mogelijk presenteerde aan maar liefst twee wethouders en de havencoördinator heeft in die tijd op geen enkele manier het idee gehad dat hij heel erg voorbarig was. De kenners van de regeltjes waarmee hij overlegde zijn gewoon alvast met hem in zee gegaan. Bram die de ideeën zelf uitdacht meent ook de intellectuele eigenaar te zijn van zijn eigen plannen. Kennelijk prima plannen, want toen wethouder Simon inzag dat de raad erg boos zou worden over een raadspasseerpoging, volgde hij schielijk de voorgeschreven procedure en gebruikte daarvoor volgens Bram Nijenhuis het intellectuele eigendom van Bram Nijenhuis.

De vraag is natuurlijk in hoeverre het plan van Bram zo intellectueel eigen is dat je het niet kunt vergelijken met een plan die iedereen als logische oplossing ziet voor het gebruiken van een gebouwtje dat eerst viskot was. Hoeveel verschillende modellen kun je bedenken voor een Hoorns informatiepunt? Maar zelfs wanneer nauwelijks andere inkleuringen van een idee te bedenken zijn, doet dit niets af van het feit dat havenmeester en wethouder(s) en wellicht andere ambtenaren heel raar bezig geweest zijn door in het begin ontvankelijkheid te tonen aan Bram, die zich als eerste aanmeldde om iets met het bouwsel te doen.

Kan dit gerommel de aanleiding zijn om voortaan van meet af aan mooie plannetjes correct aan te horen en ermee aan de slag gaan? Kan het ook een mooie reden zijn om te zien of het politieke proces waarmee raad en college het elkaar zo vaak lastig maken op mooi democratische manier doorzichtiger en minder stroperig te veranderen? We hebben nog een flink stuk reces voor de boeg om eens na te denken over democratisch ontstropen.

De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.