Morgen is er ook nog een museum

Column van Sjaak Grosthuizen

Hoorn is een prachtige stad. Dat durven we overal rond te bazuinen, want in Hoorn staan me daar toch prachtige panden uit vervlogen tijden! Ooit hadden we ook pandjes op de Italiaanse Zeedijk uit lang vervlogen tijden, maar die hebben we goeddeels afgebroken om er iets ordentelijks voor terug te zetten. Er is ergens een historisch-architectonische scheidslijn waarlangs kan worden aangegeven welke zaken uit die vervlogen tijden nog mogen blijven staan, maar welke factoren bepalen zo’n lijn?

Toen ik in 1973 inwoner van Hoorn werd en ik me tijdens steeds meer uitbreidende  ontdekkingstochten door de stad een beeld ging vormen van de historische betekenis van een en ander, viel me op de hoek van de Oude Doelenkade en de Mallegomsteeg een pand op dat er zeer verwaarloosd uitzag, maar dat niet het gevoel opriep om het maar te slopen. Ik zag in de afgelopen jaren diverse afbeeldingen van gebouwen die ooit ook in Hoorn stonden, niet in desolate staat, maar die wel zijn gesloopt. Het waren stadspoorten die er nog stonden in de tijd dat de fotografie geen tovenaarswerk meer leek.

Er bestaat dus ouwe meuk die nodig plaats moeten maken voor nieuwe meuk. Soms niet eens zo oud. Ik denk aan de flats in de Siriusstraat, waar wij enige jaren hebben gewoond en die er redelijk pas stonden toen ik in Hoorn kwam werken. Ze zijn weg en de vervanging staat er al te pronken. De gebouwen zien er heel anders uit en ik vraag me af of ze wel langer dan veertig jaar zullen blijven staan. Zodra een architect voor gewone woningbouw een stijlvol ontwerp op zijn tekentafel laat ontstaan zal de vraag ook ooit komen of zijn ontwerp slopershamerproof zal blijken te zijn.

Wij hebben het Westfries Museum gevestigd in een historisch pand. Ooit, in de tijd dat er ver buiten ons land economische en sociale praktijken werden uitgevoerd, waar we ons nu voor schamen werd het geld verdiend om daar de panden voor neer te zetten die wij nu monument noemen. Hoe woke moet je zijn om te eisen dat die herinneringen aan die vreselijke tijd uit het stadsbeeld verwijderd moeten worden? De Hoornse raad vindt daarentegen in grote meerderheid dat de panden waarin het museum is gevestigd behouden moeten blijven. Sterker nog: zo aangepakt dat die panden er voor nog lange tijd trots het stadsbeeld helpen bepalen.

Het opknappen van oude musea is nooit goedkoop. Was het herbouwen van het nog jonge stadhuis op een andere plek nog iets dat politiek een kans had, er werd gekozen voor verbouwen van het huidige gebouw voor bijna de prijs waarvoor je iets nieuws kunt laten neerzetten. De verbouwing en het herstellen van de ouderdomsgebreken van het museum gaan miljoenen kosten. De raad zal dinsdag beslissen hoever ze willen gaan met herstel en herinrichting. Raadsleden zitten altijd met de afweging wat je het beste kunt doen met het beschikbare geld. Hoe diep steek je je in de schulden? Wat had je er allemaal anders mee kunnen doen?

Het pand aan de Oude Doelenkade is opgeknapt, evenals diverse andere oude panden in het havengebied. Niemand krijgt meer associaties met gebitten met rotte kiezen. Alles staat er weer strak en stoer bij en toeristen die niet meer rechtstreeks richting Volendam worden gebracht staan erbij stil en maken foto’s om later thuis tot de ontdekking te kunnen komen dat Hoorn echt een mooie stad is. Investeren in opknappen loont. Dat de flats in de Siriusstraat en de gammele huisjes op de Italiaanse Zeedijk er niet meer staan zal maar weinig nostalgische liederen hebben opgeleverd. Over de verdwenen stadspoorten wordt anders gedacht. Wij moeten nu op dit moment beslissen wat we nog toonbaar laten staan voor generaties na ons.

Het is wel zo dat wij de bewoners van Hoorn na ons niet alleen fraai opgeknapte panden uit een ver verleden nalaten, maar ook de rekening die ervoor moet worden betaald. Ik vind het wel bijzonder dat er speciaal voor het Westfries Museum uit een tamelijk ver verleden door de familie Carbasius geld is nagelaten voor het voortbestaan van het bij het museum getrokken gebouw. Het betekent een extra aansporing om kostbaarheden uit de historie van de stad te koesteren, te verzorgen en steeds een wezenlijk onderdeel te laten zijn van een levende stad. Laten we hen iets nalaten dat niet maar een beetje half is opgeknapt.

De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden. 

Sjaak Grosthuizen leest zijn column_Morgen is er ook nog een museum Sjaak Grosthuizen leest zijn column_Morgen is er ook nog een museum