Feestelijke drukte rond Slag op de Zuiderzee (radio interview met Ron Dol)

HOORNGIDS HOORN | Of het weer toen de Slag op de Zuiderzee op 12 oktober 1573 plaatsvond, net zo mooi was als afgelopen weekend is niet duidelijk. Het is wel duidelijk dat de 449 jaar geleden overwinning op de Spanjegezinden afgelopen weekend bij zeer fraai herfstweer werd gevierd. Het was feestelijk druk in de binnenstad en de haven van Hoorn.

Waar ging het ook alweer over?

Drie dagen nadat de Spanjaarden bij Alkmaar werden verdreven en ook Enkhuizen en Medemblik waren bevrijd, leverden de watergeuzen en de bevolking van Hoorn voor de kust van onze stad een beslissende zeeslag met de Spaanse vijand. De stadsregering van Hoorn twijfelde aanvankelijk of de kant van Spanje of Oranje gekozen zou moeten worden. Zij waren bevreesd voor de eventuele gevolgen als de slag zou worden verloren. De Hoornse burgers hebben een doorslaggevende rol hierin gespeeld, zij kozen voor Oranje, de vrijheid en zette de stadsregering onder zo zware druk dat deze bezweek. De Spanjegetrouwe regenten vluchtten de stad uit en de Spanjaarden worden op de Zuiderzee verslagen. De Slag op de Zuiderzee is in de historie van Hoorn misschien wel de belangrijkste gebeurtenis. Er kan via de Zuiderzee weer vrij gehandeld worden met de landen aan de Oostzee en Middellandse zee. Hoorn wordt een welvarende stad, Hoorn wint de vrijheid! 

Admiraal Bossu geeft zich over

Jan Haring, de legendarische matroos die ook al naam maakte tijdens de Slag op de Diemerdijk, klom in de vlaggenmast van het vlaggenschip en sneed, onder luid gejuich van de geuzen, de admiraalsvlag van het schip los. Toen hij weer naar beneden klom, werd hij neergeschoten en viel in zee.

De Spanjegezinden die de admiraalsvlag niet meer zagen wapperen op het vlaggenschip van hun admiraal, gingen ervan uit dat de zaak verloren was en vluchtten massaal. Admiraal Bossu vocht nog door maar in de middag gaf hij zich over. Hij schonk dappere Jan Floor zijn zwaard en aan admiraal Dirkszoon zijn ridderteken van het gulden vlies. Admiraal Bossu en 200 gevangengenomen soldaten werden in triomf naar Hoorn gevoerd. De soldaten werden gevangen gezet in het stadhuis. Bossu kreeg een aparte behandeling, hij werd vastgezet in het klooster aan de Achterstraat. Hij bleef hier tot de Passificatie van Gent in 1576. De 200 gevangen soldaten werden geruild voor de bij het bezet van Haarlem gevangen genomen prinsgezinden.

Jan Haring werd postuum geëerd, naar hem werd een steeg in Hoorn vernoemd. Ook in Amsterdam werd een straat naar hem vernoemd in de zeeheldenbuurt. De door Jan Haring veroverde admiraalsvlag van Bossu heeft nog jarenlang in de Grote Kerk in Hoorn gehangen.

Johan van der Tuin praat met Ron Dol over ’Slag op de Zuiderzee’ (uit Radio Actueel van 1 oktober jl.) LUISTER NAAR HET INTERVIEW (32 min) (https://www.hoorn-online.nl/interview/ron dol in radio actueel van 1 oktober.mp3)

Hoorn 449 jaar later: 9 oktober 2022

Het is een feestelijke drukte bij de haven. Een stuk vreedzamer dan ten tijde van de Slag op de Zuiderzee, lopen tussen de toeschouwers matrozen en een heuse admiraal. Voor de gelegenheid is ook de ’Halve Maen’ voor eventjes terug in Hoorn. Er is veel belangstelling om het schip van binnen te bekijken. De Watertaxi vaart af en aan in een decor van de historische schepen van Varend erfgoed. Clean2Anywhere (bouwer van fluitschip van plastic) en Allemansend (botenverhuur, zeilcursus) zijn ook van de partij. Geuzen waken vanuit hun tentenkamp en in het lokaal van de vrijheid geniet je van vertellingen. Op de klimmuur pak je de admiraliteitsvlag uit het hoogste punt. Kinderen zijn aan de slag met lijm en papier: ze maken hun eigen vlag of bouwen een scheepje in een fles. 

Een geslaagde feestelijke herdenking. Volgend jaar weer: op naar de viering van 450 jaar!

Foto’s: Johan van der Tuin, Hans Beckman, Benno Ellerbroek