Hoe leer ik democratie? (les 1)

Natuurlijk lag de zwarte piet (excusez le mot) in de handen van het Hoornse college. Het onderzoeksbureau Partners + Pröpper heeft voor een redelijk riante vergoeding geconcludeerd dat de onderlinge communicatie tussen college en raad verbetering behoeft om weer een stuk vertrouwen te kunnen terugwinnen. Dit is heel in het kort waar het om ging en afgelopen dinsdag kregen de leden van de raadscommissie de gelegenheid om eens duidelijk te zeggen wat zij vonden van de gang van zaken rond de aanbesteding van de kiosk in de haven en de vier aanbevelingen die uit het onderzoek werden gedaan.

Er was boosheid. Boosheid van fracties die vorig jaar de gang van zaken hebben aangekaart en aangedrongen op acties waarbij de onderste steen naar boven diende te komen en die zich onvoldoende erkend voelen doordat er geen deemoedige woorden van excuus werden geuit door fracties die dat vorig jaar nogal overdreven vonden. En boosheid omdat het college met magere erkenning van gemaakte fouten en niet veel verder kwam dan vage aanbevelingen omtrent verbetering van communicatie. In de ogen van een flink aantal woordvoerders vooral en misschien in dit geval alleen iets waar het college mee aan de slag moest.

Natuurlijk mag je vaststellen dat het onderlinge vertrouwen tussen raad en college in de vorige raadsperiode een flinke deuk opgelopen kreeg. Er heerste wantrouwen en wanneer politici elkaar wantrouwen krijg je automatisch ook een burgerij die de politici gaat wantrouwen. In het belang van een goed functionerende democratie moet dat direct en grondig worden hersteld en dat kan alleen met keiharde afspraken, hoewel iedereen zou moeten snappen dat keiharde afspraken voornamelijk worden gemaakt bij grondig wantrouwen.

Bij drie fracties leek de grootste frustratie nog niet weggespoeld te zijn na een schuchter uitgesproken mea culpa van het college. Bij de PvdA zat ook nog een groot stuk chagrijn jegens fracties die zich vorig jaar kritisch uitlieten over de wens om de missers van het college uitgezocht te krijgen. Arnica Gortzak eiste min of meer excuses over die laatdunkende bejegening. Daarnaast waren er De Realistische Partij en Liberaal Hoorn die successievelijk bij monde van Menno Jas en Chris de Meij lieten weten het hele gedoe van het college één grote schande te vinden. Het college met alle wethouders, inclusief de burgemeester moeten diep door het stof gaan. De wel aanwezige collegeleden René Assendelft en Dick Bennis hebben zinnen gezegd waaruit op te maken viel dat er inderdaad zaken zijn fout gegaan en dat men wil leren van de fouten, maar dat was niet genoeg.

Wat, hoezo leren van de fouten? Op welke concrete manier wordt fouten maken voorkomen en communicatie zonder zwartgelakte teksten voor de komende eeuwen gewaarborgd? Op welke termijn komen de echte verbetertrajecten? Het was of beide wethouders nog vast zaten aan aanbevelingen van de overige leden van het college om nog niet te veel toe te zeggen voordat duidelijk is tot hoever je juridisch en politiek-tactisch verantwoorde toezeggingen kunt doen. Nu zou het college verdulleme nog het gevoel kunnen hebben dat het allemaal nog reuze meevalt.

Voor iedereen was het duidelijk dat de democratie gediend diende te worden. De burgerij moet weer vertrouwen krijgen, ondanks het feit dat je niet alle informatie zomaar aan de publiciteit kan toevertrouwen, omdat je daarmee je eigen goede bedoelingen kunt ondermijnen. Zo werken sommige zaken nu eenmaal. En herstel of versterking van de democratie is dringend noodzakelijk en niet alleen op lokaal niveau. We hebben in de raad en in het college mensen nodig die niet naïef zijn en hun ogen gericht houden op het zo goed mogelijk functioneren van het stadsbestuur. Fouten blijven gemaakt worden, hoe je zaken ook afspreekt en misschien moet je daarmee blij zijn. Fouten maken is menselijk en menselijke maat kan wegen openen naar herstel.

Frustratie, woede en je zin niet kunnen krijgen zijn de beste ingrediënten voor bewegingen tegen democratie. Hoe productief was de uitval van Arnica naar andere partijen over aangedaan politiek leed? Stimuleert dat een mooie samenwerking? In hoeverre was de boze houding van Menno en Chris bedoeld om de achterban te pleasen? Vertrouwen heeft ook te maken met emotie, maar wie weet vinden zowel het college als de raad de juiste oprechte woorden om gezamenlijk voor Hoorn te zorgen.

De inhoud van de column is uitsluitend voor rekening van de auteur. HoornRadio/HoornGids is niet ge- of verbonden aan een politieke partij of welke politieke richting dan ook, maar geheel autonoom, onafhankelijk en ongebonden.